t e x t

Maria Gruppelaar over haar werk:

Ik maak muurobjecten. Mijn werk gaat over vorm, kleur en materiaal en het centrale thema is veerkracht. Processen zoals opbouw, herstel, verandering en het vermogen te improviseren zijn zichtbaar in mijn werk. Het verwijst naar mogelijkheden om iets nieuws te maken uit dat wat kapot, versleten of afgedankt is. Wat ontstaat heeft een hernieuwde energie en een eigen dynamiek.

 

Het maakproces is intensief en vraagt tijd. Materialen zijn (sloop)hout, resten en hergebruik van eerder werk. Verder karton, stukken oud doek en vulmateriaal. De verf maak ik zelf van ei, water en pigmenten: eitempera. Dit vanwege de fijne eigenschappen en ook om mijn ecologische voetafdruk te beperken.

 

Gerard Wessel, fotografie- en filmproducent, in het voorwoord van het boek 'Maria Gruppelaar, er is opzet in het toeval', 2020, Van Spijk Art Books

Bladerend in mijn collectie kunstboeken verbaas ik mij er telkens weer over met welk gemak de grootheden uit de kunstgeschiedenis hun werk gemaakt lijken te hebben. Feilloos weten ze met het juiste kleur- en materiaalgebruik, het juiste licht, de juiste compositie en een tijdloze en ongedwongen onderwerpkeuze spanning in hun werk te leggen.  Of het nu kunst is als ambacht, om vorm te geven aan religieuze symbolen of verhalen, of kunst gemaakt als persoonlijke expressie, het zijn allemaal kunstenaars die je vaak met één enkele penseelstreek weten te raken. Kunstenaars die naast passie, allemaal één ding gemeen hebben, een flinke dosis talent voor vorm en inhoud. Dat kunst tegenwoordig een populaire vrijetijdsbesteding is zie je bij veel bekende Nederlanders, die zich vol overgave in het kunstenaarsleven storten. Leven als een ongebonden en vrijgevochten kunstenaar lijkt belangrijker te zijn dan de kwaliteit van het werk. Bekende acteurs, die met de grootte van hun werk hun talent lijken te benadrukken, maar je met geen enkele penseelstreek weten te ontroeren.

 

Maar uiteindelijk, en dat is geen toeval, komen de echte pareltjes boven drijven.

 

Kunstenaars die buiten de schijnwerpers opereren, die hardnekkig, volhoudend en eigenzinnig hun doelen najagen en waarvan hun creativiteit soms pas na jaren het daglicht ziet. Kunstenaars met het juiste gevoel voor materiaalgebruik en compositie, en die met minimale middelen kunst produceren die je weten te raken, kunst die ‘af’ is. Maar ook kunstenaars die, behalve een geestelijke zoektocht naar identiteit, op zoek zijn naar het ultieme materiaalgebruik en onderwerpkeuze.  Stukken oud hout en een verweerd doek, verandert door de visie van de kunstenaar tot een kunstwerk waar niets meer aan toe te voegen is. Dat is wat de kunstenaar groot maakt, en dat is waar ook Maria Gruppelaar in uitblinkt.

 

Toen ik op Art The Hague haar werk zag hangen was ik meteen geraakt door de bescheidenheid van haar presentatie. Geen grote dure ingelijste werken, maar een onopvallend, ingetogen en pretentieloze wand waar haar werk in alle eenvoud hing. Maar wel een presentatie waarvan de uitstraling je dwingt er bij stil te staan. En dat is de kracht van het werk van Maria Gruppelaar, met minimale middelen maakt zij beelden die ontroeren.  

 

Kees Verbeek, journalist, in het boek 'Maria Gruppelaar, er is opzet in het toeval', publicatie 2020, Van Spijk Art Books

Net als in het leven zelf spelen onvoorspelbaarheid en toeval een belangrijke rol in het werk van Maria Gruppelaar. Het resultaat is onvoorzien, maar in eerste aanleg is er ook opzet in het spel want over aanpak en werkproces wordt wel degelijk nagedacht. Misschien niet altijd heel lang, want zonder spontaniteit kan het leven niet worden geleefd: ‘Ik weet wel wat er gebeurt maar niet precies wat het resultaat wordt. Juist dat boeit me. Daarbij is het zelden perfect. Butsen en kwetsuren maken het interessant.’

Gruppelaar werkt met tempera vanaf 2019 vanwege de enorme zeggingskracht, op katoenpapier, dat sterk en toch zacht is, en op doek, dat ze veelal combineert met resthout uit bouwcontainers als drager. Dat treft, want in Den Haag, waar ze woont en werkt, wordt altijd wel ergens iets verbouwd: ‘De schoonheid van verval en de sporen die de tijd achterlaat. Afbraak heeft meestal ook de belofte van iets nieuws in zich. Er gaat iets open en er ontstaat ruimte voor andere ontwikkelingen.’ Het is intiem werk en de betekenis ligt in de geest van de kijker.